"नेपालको कृषि क्षेत्रमा संस्थागत लगानीको आवश्यकता र सम्भावना"निराजन डाँगी ( MD, Surya Agriculture Company) का अनुसार,

 कृषिमा संस्थागत लगानीको अपरिहार्यता नेपालमा दिन प्रतिदिन बढ्दै गएको छ। जबसम्म कृषि क्षेत्रलाई व्यवसायिक, प्रविधिमैत्री, र उच्च उत्पादनशील बनाइँदैन, तबसम्म कृषि व्यवसायबाट ठूलो नाफा र दिगो आर्थिक वृद्धि सम्भव छैन। यसै सन्दर्भमा, सूर्या कृषि कम्पनीका डेपुटी एमडी निराजन डाँगी (Nirajan Dangi) ले कृषिमा संस्थागत लगानीको आवश्यकताबारे प्रकाश पारेका छन्।

🔹 किन आवश्यक छ संस्थागत लगानी?

✅ 1. पूँजी अभावको समाधान
नेपालका अधिकांश किसानहरू साना तथा मध्यमस्तरका छन्, जसले ठूलो लगानी गर्न सक्दैनन्। संस्थागत लगानी (Corporate Investment) आएपछि आधुनिक प्रविधि, ठूला कृषि परियोजना, र भण्डारण तथा वितरण प्रणाली निर्माण गर्न सम्भव हुन्छ।

✅ 2. उच्च उत्पादन र प्रतिस्पर्धात्मकता
स्थानीय बजार मात्र होइन, अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न संस्थागत लगानी जरुरी छ। उदाहरणका लागि:

• नयाँ प्रविधिको प्रयोग (Greenhouse, Hydroponics, AI-based Smart Farming)
• उच्च गुणस्तरको बीउ, मल, र प्रविधि भित्र्याउनु
• खेतीको आधुनिकीकरण गरी निर्यातयोग्य उत्पादन गर्नु

✅ 3. कृषि क्षेत्रको औद्योगीकरण

• कच्चा उत्पादन बेच्ने होइन, प्रोसेसिङ (Processing) गरेर मूल्यवृद्धि गर्ने।
• काजु, अलैंची, कफी, अम्बा, मह, दूध, तरकारीजस्ता उत्पादनलाई प्याकेजिङ र ब्रान्डिङ गरेर बेच्ने।
• ठूला कृषि पार्क, प्रशोधन उद्योग, र कृषि भण्डारण केन्द्रहरू स्थापना गर्ने।

✅ 4. रोजगारी सिर्जना र युवा आकर्षण

• नेपालका युवाहरू विदेश जान बाध्य छन्, कृषि क्षेत्रलाई व्यवसायिक बनाएर उनीहरूलाई नेपालमै अवसर दिन सकिन्छ।
• संस्थागत लगानी आएपछि आधुनिक कृषि फार्म, अनुसन्धान केन्द्र, कृषि प्रविधिमा रोजगारी सिर्जना हुने।

✅ 5. वित्तीय पहुँच र बैंकिङ प्रणाली सुधार

• निजी क्षेत्रको लगानी भित्र्याउन कृषि बैंकिङ प्रणाली सुदृढ गर्नुपर्छ।
• किसानहरूलाई सहज रूपमा कृषि कर्जा (Agriculture Loan) उपलब्ध गराउने।

🔹 कसरी संस्थागत लगानी आकर्षित गर्ने?

✔ कृषि कम्पनी दर्ता गरी लगानी सुरक्षित गर्ने।
✔ निजी क्षेत्र र सरकारी साझेदारी (PPP Model) मा कृषि उद्योग स्थापना गर्ने।
✔ विदेशी लगानी (FDI) आकर्षित गर्ने।
✔ IPO (Initial Public Offering) ल्याएर शेयर बजारबाट पूँजी संकलन गर्ने।
✔ नयाँ प्रविधि र अनुसन्धानलाई प्राथमिकता दिने।

🔹 सूर्या कृषि कम्पनीको भिजन

निराजन डाँगी (Deputy MD, Surya Agriculture Company) का अनुसार,

"हामी कृषिलाई व्यवसायिक र प्रविधिमैत्री बनाउने लक्ष्यका साथ अघि बढिरहेका छौं। नेपालका किसानहरूलाई संस्थागत लगानीका माध्यमबाट आधुनिक प्रविधि, आर्थिक स्रोत, र बजार व्यवस्थापनमा सहयोग गर्न चाहन्छौं।"

👉 नेपाललाई कृषि आत्मनिर्भर बनाउन संस्थागत लगानी आवश्यक छ।

 निष्कर्ष:

नेपालमा संस्थागत लगानी बिना कृषिको औद्योगीकरण सम्भव छैन। यदि नेपालले कृषिलाई व्यवसायिक रूपमा विकास गर्न सक्यो भने वैदेशिक आयात घटाउने, निर्यात बढाउने, र आर्थिक समृद्धि हासिल गर्ने मार्ग प्रशस्त हुनेछ।

➡ अबको कदम: कृषिलाई व्यवसायिक बनाउने, लगानी भित्र्याउने, र कृषि उद्योगलाई उच्च मुनाफा कमाउने क्षेत्रमा रुपान्तरण गर्ने। 🚀#2030#nirajandangi